Կապ

1. Դո՛ւրս գրել կապերն ու կապական բառերը, որոշե՛լ նրանց խնդիրների հոլովը։
Յուրաքանչյուր մարդու համար մի որևէ բան կյանքի խորհրդանիշ է դառնում։
Ինձ համար մեր վանքի ճակատի այն ծառն է դարձել խորհրդանիշ, որ ուղեկցել է
ինձ մանուկ օրերից մինչև ծերություն։ Կյանքին կառչելու, համառ պայքարով
ապրելու խորհրդանիշ։ Քամու բերած աղքատիկ փշրանքներով էր սնվում նա՝ իմ
մանկության ընկեր ծառը, մշտական քաղցի ահից, ինչպես և չէր ընկճվում իր
շուրջը փոթորկող չար տարերքի առաջ, ուրեմն և՝ ամեն պայմանի դիմանալու
խորհրդանիշ։ Քարի և կարիքի դեմ օրհասական կռվի մեջ անգամ այդ ծառը իր
բարձունքից ժպտում էր աշխարհին ապրելու խենթ հաճույքով։ Ու իր բարձր
թառից հեգնանքով էր նայում ներքևում՝ առվի պարարտ ափին պարարտացած ու
հղփացած իր ցեղակիցներին։ Վախթանգ Անանյան

1. Յուրաքանչյուր շարքում գտնե՛լ կապը։
1. երբ, բացի, որովհետև, այնտեղ
2. մտերմորեն, ամենուրեք, դեպի, ստեպ-ստեպ
3. վրա, որևէ, և, մյուս
4. ինչու, յուրաքանչյուր, մասին, մասամբ
5. հանուն, անուն, այնքան, սույն

Կապ

Կապ
Որևե բառ բային կապող երբ նրա հետ միասին բայական անդամի լրացում դարձող բառերը կոչվում են կապ։Կապերը լինում են
Նախադրություն-առանց,դեպի, ըստ, ի, ընդ, ի հաշիվ, ի փառս, ի հեճուկս, որպես, հանուն, հոգու։
Հետադրություն- անց, առթիվ, առաջ, դեմ, հետ, համար, մասին, մեջ, միջև, ներքո, նման, պես, վերաբերյալ, վրա, տակ, փոխարեն։
Երկդրություն-բացի, ընդդեմ, շնորհիվ, հանդեպ։
Ընգծել նախադրություններրը
Օգտին, ի դեմս, պես, հանուն, վերաբերյալ, առանց, ի վար, ըստ, գծով, որպես, նկատմամբ, բացառությամբ, ներքո, վերեբերմամբ, նայած, ից, նախքան

Ընգծել հետադրությունները
Հանդերձ, չհաշվված, դիմաց, հանձինս, ի, առթիվ, ի հաշիվ, վերաբերյալ, համապատասխան, անց, առջև, անկախ, փոխարեն, համաձայն, ի հեճուկս, օրոք, չանցած, համար։

Փոխանակ նախադաս
Փոխարեն հետադաս
Հանձին+եզակի
Հանձինս + հոգնակի

Գործնական քերականություն

1. Դո՛ւրս գրել այն բառերը, որոնցում գրաբարյան ն վերջնահնչյունը
հոգնակիի կազմության ժամանակ չի վերականգնվում, բայց վերականգնվում
է բառակազմության ժամանակ։
Կողմ, բեռ, գառ, դուռ, մաս, թոռ, լեռ, ծունկ, ծոռ, հարս, սերմ, ձուկ, մուկ,
նուռ։

Continue reading “Գործնական քերականություն”

Ուղղագրություն և կետադրություն

1. Ուշադրությո՛ւն դարձրու տրված բառերի կազմությանն ու ուղղագրությանը և օրինաչափությունը բացատրիր:

ա) ոսկեվառ, գինեվաճառ, գերեվաճառ, գերեվարել, ոսկեվազ, հոգեվարք, կարեվեր
հոգեվարք, դափնեվարդ, այգեվետ, գինեվետ, ոսկեվազ, ոսկեվարս, ուղեվճար, տարեվերջ, ալեվետ, ագեվազ

«Ի»-ով վերջացող բառերը, միանալով «ա» հոդակապի հետ, դառնում են «ե»։ Եթե բառին ավելանում է «վ»-ով սկսվող արմատ, գրվում է «եվ»։

բ) ոսկևորել, գոտևորել, ուղևոր, ուղևորվել, սերկևիլ, հևիհև

Եթե «ի»-ով վերջացող արմատին միանում է «ավոր» ածանցը, գրվում է «և»։

2. Ճշտի՛ր սխալ գործածված ժամանակաձևերը:

Դժվար է ասել, թե մեր ժամանակներում քանի՛ օր կպահանջվեր աշխարհի բոլոր երկրներով անցնելու համար: Եթե ուղևորությունը կատարվի նավով ու գնացքով, մոտ երեսուն օր պետք կլիներ:
Դժվար է ասել, թե մեր ժամանակներում քանի՛ օր կպահանջվի աշխարհի բոլոր երկրներով անցնելու համար: Եթե ուղևորությունը կատարվի նավով ու գնացքով, մոտ երեսուն օր պետք կլինի:

Թերևս մի ուրիշ բան չկա, որ մարդկային կյանքի մեջ այնքան շատ փոփոխություն մտցներ, որքան տրանսպորտը:
Թերևս մի ուրիշ բան չկա, որ մարդկային կյանքի մեջ այնքան շատ փոփոխություն մտցնի, որքան տրանսպորտը:

Ժյուլ Վեռնի «Ութսուն օրում աշխարհի շուրջը» վեպի լույս տեսնելուց շատ չէր անցել, երբ ամերիկացի մի լրագրող որոշում է իրականացնել Ֆիլեաս Ֆոգի ֆանտաստիկ մտահղացումը:
Ժյուլ Վեռնի «Ութսուն օրում աշխարհի շուրջը» վեպի լույս տեսնելուց շատ չէր անցել, երբ ամերիկացի մի լրագրող որոշեց իրականացնել Ֆիլեաս Ֆոգի ֆանտաստիկ մտահղացումը:

Արդեն ստեղծել են տրանսպորտային թանկարժեք, բայց փոխարենը կատարյալ միջոցներ, որոնք ճանապարհների կարիք չեն զգա:
Արդեն ստեղծել են տրանսպորտային թանկարժեք, բայց փոխարենը կատարյալ միջոցներ, որոնք ճանապարհների կարիք չեն զգում:

Մի մարդ ընկերոջը մի սնդուկ արծաթ պահ տվեց ու գնաց ճանապարհորդության: Երբ վերադարձավ, գնաց իր ապրանքը վերցրեց, տուն բերեց: Բացեց ու ի՜նչ տեսավ… Սնդուկի մեջ միայն երկաթի կտորտանք էր: Ի՞նչ անի, ինչպե՞ս անի, որ իր փողերը ետ բերի: Մտածեց, մտածեց ու հնարը գտավ:
Մի մարդ ընկերոջը մի սնդուկ արծաթ պահ տվեց ու գնաց ճանապարհորդության: Երբ վերադարձավ, գնաց իր ապրանքը վերցրեց, տուն բերեց: Բացեց ու ի՜նչ տեսավ… Սնդուկի մեջ միայն երկաթի կտորտանք էր: Ի՞նչ անի, ինչպե՞ս անի, որ իր փողերը ետ բերի: Մտածեց, մտածեց ու հնարը գտավ:

3. Նախադասությունները հնարավոր ձևերով կետադրի՛ր այնպես, որ տարբեր իմաստներ ունենան:

Անգղերի կռնչոցից վախեցած ձիերը խլշեցին ականջներ:
Անգղերի կռնչոցից վախեցած՝ ձիերը խլշեցին ականջներ:

Ժայռի կատարին բազմած արծիվն ակնդետ նայում էր երկնի լազուրին:
Ժայռի կատարին բազմած՝ արծիվն ակնդետ նայում էր երկնի լազուրին:

Այս անգամ ուրիշ՝ կաս-կարմիր փողկապով էր՝ նոր ածիլված դեմքով, անսովոր առույգ ու կենսուրախ:

Տիկին Նվարդը, գլխին մի խայտաբղետ մեծ գլխարկ, ուրախ-ուրախ անցնում էր:

Օրիորդը գլուխը կախեց, մտածության մեջ ընկավ, Սամվելը՝ նրա սիրելին, փորձանքին էր ընդառաջ գնում:

Մանուկները գնում էին ծանոթ արահետով, որ տանում էր դեպի բուրգի քարանձավները՝ սիրելի և երկյուղալի վայրեր:

Տրված գոյականները դարձրու ինչի՞, ու՞մ հարցին պատասխանող, ընդգծիր վերջավորությունները և բացատրիր տարբերությունը:

Ծառ, սեղան, ուսանող, րոպե, գինի, տիրուհի, այգի, հոգի, օր, ժամ, ամիս, գարուն, որոշում, ձմեռ, քույր, ընկեր, տանտիկին, հայր, մայր, եղբայր, անկյուն, սյուն, տուն, ուրախություն, սեր, կորուստ, աղջիկ:

Ուսումնական առաջին շրջան։Փաթեթ Հայոց լեզու

Սա իմ բոլոր նյութերն են այս շրջանի։Այս չորս ամսվա ընթացքում, ես հասկացա, որ այս դասերի ժամանակ, մենք զարգանում ենք ոչ միայն միակողմանի այլ նաև զարգացնում ենք մեր հայացքը աշխարհի վրա։

Հարցարան 1

Թվականներ

Ես Սեբաստացի եմ

Սեբաստացու օրեր

Բայ

Թեստ

Դերանուն

Քերականություն

Քերականական վարժություններ

Կոմիտասյան թարգմանություն

Վարժություններ

Հարցարան 1

1. Բնագրի ստորոգյալները ո՞ր ժամանակաձևերով են դրվել։ Նշի՛ր առնվազն երկուսը։

ա) չէր հուսահատվում — անկատար անցյալ
բ) նետեց — անցյալ կատարյալ

2. Քո վերաբերմո՛ւնքն արտահայտիր աղջկա երկտողի նկատմամբ։

Տխուր է այն, որ աղջիկը իր երկտողով ցավ պատճառեց պատանուն։ Բայց աղջիկը պետք է ընտրեր կա՛մ պատանուն, կա՛մ իր ընտանիքին։ Պարզ է, որ նա ընտրեց ընտանիքը, քանի որ այն էր իրեն ավելի հարազատ։

3. Փոխի՛ր դեպքերի ընթացքը, հատկապես երկտողի բովանդակությունը։

4. Գրի՛ր քեզ հարազատ մի մեղեդու մասին։


5. հավերժահարս

6. «օ»

7. ապարդյուն

8. այո

9. տարտամել
տարտամ – անորոշ

10. կթղա – փոքր բաժակ

11. ա) երաժիշտներ
բ) պատանիներ
գ) ապարանքներ
դ) պատուհաններ

12. էլ – ժամանակի մակբայ

13. խոսա – խոսիր

14. ջութակը – հասարակ գոյական, եզակի թիվ, ուղղական հոլով, ի արտաքին հոլովման, որոշյալ առում
հրամայաբար – ձևի մակբայ
մերթ – ժամանակի մակբայ
հառաչում – բայ, սհմանական եղանակ, անկատար անցյալ ժամանկ, եզակի թիվ, երրորդ դեմք

15. սովորական ժամին – մասնավոր պարագայական բացահայտիչ
պատուհանի տակ – տեղի պարագա
իր – հատկացուցիչ
հնչյուններով – միջոցի խնդիր

16. 1) բարդ ստորադասական նախադասություն — պարզ ընդարձակ

17. վերջին, արձակում, փեխկը, թղթի, օդի, թուղթը, կարդաց, ներքևը

18. անդունդ

19. անանցանելի

20. այո

21. վերև – ներքև

22. այլևս

23. անորոշ դերբանուն

24. ա) ուղղական հոլով — մենք, դու
բ) սեռական հոլով — իր, իմ, քո
գ) հայցական հոլով — ինձ

25. վերցրեց

26. ասեցինք – ասացինք

27. ա) դրական խոնարհում — մոռացիր
բ) բացասական խոնարհում — մի՛ գա

28. արգելական հրամայական

29. այո

30.

31. Քանի որ կա ստորոգյալի կրճատում

32. ա) թև թևի
բ) փողոցից փողոց
գ) կաս-կարմիր
դ) առոք-փառոք

33.

34. փոխաբերական (բարկությունը արտահայտող)

35. Երկուսն էլ ունեն կայծակ իմաստը

36. Այո

37. տրտմություն

38. ցասում

39. ա) թավջութակահար
բ) սրնգահար
գ) դաշնակահարուհի
դ) տավղահարուհի

40. ա) նախադասության երկրորդական անդամ
բ) ձևի պարագա

41. ա) վիրավոր — հարաբերական ածական
բ) պարուրած — հարակատար դերբայ

42. Տասը

43. այո

44. կիթառ

Թվականներ

Դո՛ւրս գրել տեքստում եղած թվականները, որոշե՛լ գրության
ձևը (արաբական թվանշաններով, այբուբենի տառերով և այլն)։ Թվականները
գրել բառերով և նշե՛լ տեսակները։ Դո՛ւրս գրել նաև թվականներով
կազմված բառերը (գոյական, ածական)։

Զվարթնոց. Վաղարշապատի Ս. Գրիգոր. վաղ միջնադարի հայկական ճարտարապետության
հուշարձան Արարատյան դաշտում՝ Էջմիածնից 3 կմ հարավ։
Ըստ հայ պատմիչների վկայության և պահպանված հունարեն արձանագրության՝
կառուցել է Ներսես Գ Իշխանցի (Շինող) հայոց կաթողիկոսը, և նրա գահակալության
տարիներից էլ՝ 641-661, արտածվում է Զվարթնոցի կառուցման ժամանակը։
Ըստ Մովսես Կաղանկատվացու՝ Զվարթնոցը օծվել է 652-ին։ Թ. Թորամանյանի
կարծիքով շինարարությունը սկսվել է 643-ին և հիմնականում ավարտվել 652-ին։
Զվարթնոցը կանգուն է եղել մինչև X դ. վերջը. ավերման պատճառի մասին մեզ
հայտնի պատմական աղբը այստեղ եղել են հնագույն և IV-V դդ. կառույցներ։ Տեղանքի ցածրիկ,

արաբական-3-քանակական , 641-քանակական,661-քանակական, 652-քանակական, 643-քաղաքական,1905-քանակական,35,75- ,4-քանակական, 6-ական-բաշխական,0,6

երեք, վեց հարյուր քառասունմեկ, վեց հարյուր վաթսունմեկ, վեց հարյուր հիթսուներկու, վեց հարյուր քառասուներեք, հազար ինը հարյուր հինգ, չորս, վեցական

հռոմեական-X, IV-V,

այբուբենի տառերով- Գ,

2. Գրե՛լ բառերով։
9, 12, 99, 50, 60, 70, 80, 100, 1938, II, III, IV։

ինը, տասներկու, ինսունինը, հիթսուն, վաթսուն, յոթանասուն, հարյուր, հազար ինը հարյուր երեսունութ, երկրորդ, երրորդ, չորորդ

 3.Ո՞ր շարքի բոլոր թվականներն են կազմությամբ պարզ
(արմատական):
1. տասնինը, երեսուն, ինը
2. քառասուն, մեկ, հազար
3. յոթ, միլիարդ, հարյուր
4. տասը, երկու, տասնմեկ
5. ինը, միլիարդ, քսանչորս
6. տասնութ, քսանութ, հարյուր
7. տասնմեկ, երեսուն, երեք
8. տասը, երկու, տասնմեկ